Home - strona główna WRiA.PL – “Wspomnienia ...”. płk rez. mgr inż. Zbigniew Przęzak
Braniewo, 14 lutego 2012 r.
Ostatnia aktualizacja danych: 08.06.2017 r.
 
 


 

30. dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej
m. Trzaskowo k. Murowanej Gośliny.


 

( Jednostka Wojskowa 1814 )


 
 



1. Historia 30. dywizjonu rakietowego Obrony Powietrznej.
 

Herb Murowana Goślina

30. dywizjon rakietowy OP (wówczas dywizjon ogniowy artylerii rakietowej OPK) sformowany został na mocy rozkazu dowódcy WOPK nr 00103/Org z dnia 26 lipca 1963 r. w m. Trzaskowo koło Murowanej Gośliny.

Formowanie dywizjonu związane było z przeformowaniem 14 samodzielny pułk artylerii przeciwlotniczej (z dniem 01 września 1963 r.) na 14 samodzielny pułk artylerii OPK i przezbrojeniem pułku z 85 mm armat plot. wz. 1939 i 57 mm armat plot na PZR SA–75 Dzwina.

W etacie pułku, poza 30. dr OP, znalazły się jeszcze trzy dywizjony ogniowe i jeden dywizjon techniczny:

Kadra dywizjonów została przeszkolona na nowy sprzęt w CSS AiR Bemowo Piskie w okresie od 06.05.1963 do 21.09.1963, egzaminy zakończono 10 października. 20 października 1963 kadra dywizjonów zostaje skierowana do 9 DA OPK w celu doskonalenia umiejętnosci pracy na sprzęcie. W grudniu 1963 roku kadra dywizjonów przyjmuje PZR SA–75 Dwina od, przezbrajanych na PZR S–75M Wołchow, dywizjonów 9 DA OPK.


Miejsce 30. dr OP w ugrupowaniu bojowym 79. spr OP.
Miejsce 30. dr OP w ugrupowaniu bojowym 79. spr OP.
SD i SNR 52°32’12.52”N 17°2’11.87”E.
 

W 1964 r. dywizjon odbył swoje pierwsze strzelania bojowe na poligonie w Aszułuku (ZSRR).

W celu zapewnienia osłony przeciwlotniczej dywizjonu przed atakami środków napadu powietrznego z małych i bardzo małych wysokości, w 1967 roku dywizjon został dozbrojony w baterie 57 mm armat przeciwlotniczych.

Dowódcy dywizjonu [1]:
kpt. Michał Konkowskiod 1963 do 1968;
mjr Stanisław Markielod 1968 do 1970;
kpt. Marian Kościukod 1970 do 1972;
ppłk Michał Konkowskiod 1973 do 1974;
mjr Eugeniusz Ludwiczekod 1974 do 1976;
mjr Jan Walczakod 1976 do 1979;
kpt. Zdzisław Gładeckiod 1979 do 1979 (styczeń - sierpień);
mjr Feliks Berezowski od 1979 do 1982;
mjr Leszek Skowronod 1982 do 1987;
mjr Henryk Komorowskiod 1987 do 1990.

Skład dywizjonu (oficerowie), rok 1965: [2]
Dowódcamjr Michał Konkowski
Szef sztabukpt. Jan Skrobek
Szef łącznościppor. W. Stefaniak
Z-ca ds. technicznych d-ca bat. rtech.por. S. Chomenko
Z-ca ds. politycznychkpt. A. Sziwa
Bateria radiotechniczna 
Kabina UApor. Z. Błażyński
Kabina PAApor. K. Chobian, por. S. Czekała
Kabina AApor. L. Stepuch, por. J. Płowiec, por. W. Obrochta, por. W. Stępyra
P-12por. M. Habirek
Bateria startowa 
D-ca bateriipor. Jacek Kapusta
D-ca 1 plutonupor. T. Górny
D-ca 2 plutonupor. L. Stawski
D-ca 3 plutonupor. A. Lewicki
  
Kwatermistrzkpt. F. Wójtowicz
Szef Służby Sam.por. Z. Skiba
Lekarzpor. T. Śmigielski
Kompania ochronykpt. F. Walkowiak, por. A. Wajda

Z wcześniejszego składu dywizjonu w tym okresie ubyli: D-ca baterii startowej kpt. I. Kolasa, d-ca 1 plutonu startowego por F. Gryz, technik kabiny AA por. Chmarzyński.

Dywizjon został rozformowany w 1990 roku. W jego miejsce przedyslokowano 77. dr OP.

[ Do spisu treści ]


2. Dokumenty i fotografie.
 

Pan Andrzej Gawlak udostępnił zdjęcia stanowisk byłego 30. dr OP. Zdjęcia zostały wykonane 11 maja i 19 października 2014 roku. Na strefie ogniowej część stanowisk została adaptowana do potrzeb PZR S-125 Newa.


Brama wjazdowa do dywizjonu.
Brama wjazdowa do dywizjonu.
 


Budynek sztabu, kuchnia i stołówka.
Budynek sztabu (piętro), kuchnia i stołówka (parter).
 


Kotłownia.
Kotłownia.
 


Koszarowiec.
Koszarowiec.
 


Park samochodowo-techniczny.
Park samochodowo-techniczny.
 


Magazyn rakiet.
Magazyn rakiet.
 


Schron SD i SNR 30. dr OP.
Schron SD i SNR 30. dr OP.
 


Schron SD i SNR 30. dr OP.
Schron SD i SNR 30. dr OP.
 


Płaszczyzna pracy kabiny antenowej SNR na schronie SD i SNR.
Płaszczyzna pracy kabiny antenowej SNR na schronie SD i SNR.
 


Jeden z boksów kabinowych w schronie SD i SNR.
Jeden z boksów kabinowych w schronie SD i SNR.
 


ZSD 79. spr OP.
W schronie znajdowało się także zapasowe stanowisko dowodzenia (ZSD) 79. spr OP. Zasadnicze SD pułku, w tamtych czasach, to byłe 31 PłSD (połączone stanowisko dowodzenia) w m. Babki. 31 PłSD powstało na bazie 31. brt sformowanego w m. Babki w 1973 roku.
 


Więcej zdjęć (77) Andrzeja Gawlaka można zobaczyć w Galerii Foto WRiA.PL w albumie p.t. Obiekty 30. dr OP m. Trzaskowo


Mija rok od ostatnich zdjęć Andrzeja Gawlaka w byłym 30. dr OP m. Trzaskowo. Obiekty dywizjonu dewastują złomiarze. Widać także próby zabezpieczenia schronu SD i SNR przed złomiarzami. Oto trzy zdjęcia wykonane 25 października 2015 roku przez Andrzeja Gawlaka.


Schron SD i SNR 30. dr OP - 25.10.2015 r.
Schron SD i SNR 30. dr OP - 25.10.2015 r.
 


Pomieszczenia gospodarcza - 25.10.2015 r.
Pomieszczenia gospodarcza - 25.10.2015 r.
 


Pomieszczenia gospodarcze - 25.10.2015 r.
Pomieszczenia gospodarcze i efekt działań złomiarzy - 25.10.2015 r.
 


Co dalej z obiektami byłego 30. i 77. dr OP? Jest początek maja 2017 roku. Pan Tymoteusz Pflanz, interesujący się problematyką obrony powietrznej Polski po 1945 r., przesyła garść informacji prosto z Murowanej Gośliny. Wychował się w Murowanej Goślinie i pamięta jak o 30. dr OP mówiło się, po prostu, nasze wojsko.

Kadra zawodowa dywizjonu mieszkała w Murowanej Goślinie w blokach wojskowych przy ul. Wojska Polskiego. W szkole podstawowej pracowały żony kadry zawodowej.


Bloki mieszkalne kadry zawodowej byłego 30. dr OP w Murowanej Goślinie.
Bloki mieszkalne kadry zawodowej byłego 30. dr OP w Murowanej Goślinie.
 

Obiekty dywizjonu? Część strefy A została wykupiona przez dewelopera. Rozebrane zostały budynki: koszarowca, sztabu, kotłowni, strzelnicy, parku samochodowego. Nadleśnictwo Łopuchówko, do którego należy las, rozebrało magazyn rakiet. Wieża kierowania ogniem na strzelnicy jest obecnie użytkowana przez koło łowieckie.


Tyle pozostało po magazynie rakiet.
Tyle pozostało po magazynie rakiet.
 

Schron stanowiska dowodzenia i reszta infrastruktury na strefie B zostanie prawdopodobnie pozostawiona przyrodzie i złomiarzom.

O dawnych dziejach 30. i 77. dr OP przypomina tablica pamiątkowa przy ul. Poznańskiej w Murowanej Goślinie.


Tablica pamiątkowa w Murowanej Goślinie przy ul. Poznańskiej.
Tablica pamiątkowa w Murowanej Goślinie przy ul. Poznańskiej.
 


 

  Mjr w st. spocz. inż. Feliks Berezowski:  
mjr inż. Feliks Berezowski

 
 
 

Kilka archiwalnych zdjęć z życia dywizjonu udostępnił dla WRiA.PL mjr w st. spocz. inż. Feliks Berezowski. Dowodził 30. doar OPK od sierpnia 1979 roku do 2 kwietnia 1982 roku
 
 


Praca bojowa dywizjonu.
Praca bojowa dywizjonu. W kabinie U PZR SA-75 Dwina dowodzi dowódca dywizjonu mjr Feliks Berezowski. Z lewej oficer naprowadzania st. chor. Wróbel i w głębi, przy blokach I-86W i OPW oficera baterii startowej, oprator plut. Spławski. Foto: Archiwum Feliksa Berezowskiego.
 


Dowództwo dywizjonu, rok 1980.
Dowództwo 30. doar OPK, rok 1980, od lewej: mjr Feliks Berezowski - dowódca dywizjonu, ppor Jan Grzyb - zastępca ds politycznych, por. Marian Dering - dowódca baterii radiotechnicznej i p.o. szef sztabu dywizjonu, kpt Leszek Skowron - zastępca ds. technicznych (od kwietnia 1982 r. dowódca dywizjonu) i kpt. Adam Turaczyk - lekarz dywizjonu. Foto: Archiwum Feliksa Berezowskiego.
 


Zakończenie roku szkoleniowego w 79. spa OPK.
Rok 1980, Sala Tradycji 79 spa OPK w Poznaniu na ul. Rolnej. Zakończenie roku szkoleniowego. Wyróżnieni, w postaci pucharów, wręcza ppłk Mieczysław Koźbiał, wtedy szef sztabu pułku, asystent ppłk Sziwa - zastępca dowódcy pułku ds. politycznych. Wyróżnienia odbierają dowódcy dywizjonów, na zdjęciu od lewej: mjr Feliks Berezowski - 30. doar OPK m. Trzaskowo, kpt Zdzisław Gładecki - 29 doar OPK m. Nieczajna, ppłk Ireneusz Kolasa - 28. doar OPK m. Trzcielin i mjr Stanisław Kowalski - 76 doar OPK m. Chomęcice. Foto: Archiwum Feliksa Berezowskiego.
 


Zakończenie roku szkoleniowego w 79. spa OPK.
Jak wyżej. Prezentacja wyróżnień. Foto: Archiwum Feliksa Berezowskiego.
 


Zakończenie roku szkoleniowego w 79. spa OPK.
Rok 1981, Sala Tradycji 79 spa OPK w Poznaniu na ul. Rolnej. Zakończenie roku szkoleniowego, na zdjęciu od lewej: ppłk Ryszard Sawicki - dowódca 31. doar OPK m. Czołowo k. Kórnika i jego zastępca ds. politycznych, ppłk Bogdan Bogdanowicz - dowódca 29. doar OPK m. Nieczajna i jego zastępca ds. politycznych, mjr Feliks Berezowski - dowódca 30. doar OPK m. Trzaskowo i jego zastępca ds. politycznych ppor. Grzyb, ppłk Ireneusz Kolasa - dowódca 28. doar OPK m. Trzcielin i jego zastępca ds. politycznych. Foto: Archiwum Feliksa Berezowskiego.
 


Zakończenie roku szkoleniowego w 79. spa OPK.
Z tej okazji, puchary i dyplomy wręczał dowódca pułku ppłk Franciszek Żygis, asystował ppł. Sziwa - zastępca dowódcy pułku ds. politycznych. Na zdjęciu wyróżniani, od lewej: ppłk Bogdan Bogdanowicz - dowódca 29. doar OPK m. Nieczajna i jego zastępca ds. politycznych, mjr Feliks Berezowski - dowódca 30. doar OPK m. Trzaskowo i jego zastępca ds. politycznych ppor. Grzyb. Foto: Archiwum Feliksa Berezowskiego.
 


Gen. bryg. Apoloniusz Czernow - dowódca 3. KOP.
Rok 1981, Sala Tradycji 79 spa OPK w Poznaniu na ul. Rolnej. Gen. bryg. Apoloniusz Czernow dowódca 3. Korpusu Obrony Powietrznej, dekoruje mjr. Feliksa Berezowskiego Srebrnym Krzyżem Zasługi. Generałowi asystuje mjr Piwoński, szef kadr 79. spa OPK. Foto: Archiwum Feliksa Berezowskiego.
 


Zakończenie roku szkoleniowego w 79. spa OPK.
Rok 1981, Sala Tradycji 79 spa OPK w Poznaniu na ul. Rolnej. Podczas uroczystości zakończenie roku szkoleniowego rozmawiają: ppłk Franciszek Żygis - dowódca 79. spa OPK i mjr Feliks Berezowsi - dowódca 30. doar OPK. Tym razem ppłk Franciszek Żygis rozpoczął rozmowę od słowa “Brachu” i to było w porządku, kłopoty zapowiadało rozpoczęcie rozmowy od słowa “Obywatelu”. Foto: Archiwum Feliksa Berezowskiego.
 

[ Do spisu treści ]


Bibliografia:

[1] Wykaz dowódców opracowany został przez gen. bryg. Mariana Deringa służącego w dywizjonie w okresie od 4.09.1975 do 14.05.1981 r. na stanowiskach oficera naprowadzania, dowódcy baterii radiotechnicznej i szefa sztabu.

[2] Skład dywizjonu w 1965 roku opracował płk mgr Jacek Kapusta. Absolwent OSA Plot w Koszalinie. Po promocji, w 1962 r., skierowany do służby w formowanym 18. do OPK m. Pszczyna. W połowie 1965 roku wyznaczony został na stanowisko dowódcy baterii startowej w 30. do OPK m. Trzaskowo k. Murowanej Gośliny.