Znaki taktyczne stosowane w pododdziałach WOPL

(Przed wejściem Polski w struktury NATO)

Taktyczne znaki umowne stosowane są do nanoszenia informacji na mapę o wojskach własnych i przeciwnika. Znaki taktyczne dzielą się na punktowe, liniowe i konturowe. W dalszej części omówione zostaną znaki taktyczne stosowane w pododdziałach WOPL, przed wejściem Polski w struktury NATO.

Zestaw kolorów stosowanych do rysowania sytuacji umownymi znakami taktycznymi:

• czerwony – wojska własne, ogólnowojskowe, lotnictwo, marynarka wojenna i urządzenia tyłowe;
• czarny – rodzaje wojsk (artyleria, WOPL, inżynieryjne, przeciwchemiczne, radiotechniczne, łączności) oraz opisywanie wojsk własnych i napisów;
• brązowy – drogi marszu, teren skażony środkami biologicznymi;
• żółty – teren skażony środkami trującymi i promieniotwórczymi;
• niebieski – do oznaczania położenia i działania oraz opisywania wojsk przeciwnika.

Skróty nazw pododdziałów i oddziałów pisano małymi literami, np. 37 dr, bt, plm itp. Skróty nazw związków taktcznych i operacyjnych pisano dużymi literami, np. 26 BR OP, 2 KOP itp. Dużymi literami pisano także skróty złożone z początkowych liter wyrazów, np. RSWP, SD, STZ itp.

Napisy i opisy na mapach wykonywano pismem technicznym, prostym lub pochyłym. Napisy podstawą skierowane były równolegle do dolnej ramki mapy. Wysokości liter (do szczebla taktycznego) wynosiła:

• 3 mm – dla plutonu;
• 4 mm – dla kompanii;
• 5 mm – dla batalionu;
• 6 mm dla pułku;
• 8 mm dla brygady;
• 10 mm dla dywizji.

Punktowe znaki taktyczne stosuje się do oznaczania pojedynczych środków ogniowych, sprzętu i obiektów, których nie można przedstawić w skali mapy. Może to być wyrzutnia rakiet, czołg, stacja naprowadzania rakiet itp. Środek geometryczny punktowych znaków taktyczych wyznacza rzeczywiste położenie obiektów w terenie. Znaki punktowe odwzorowujące stanowiska ogniowe, środki ogniowe i pojazdy wrysowywano zgodnie z kierunkiem ich rzeczywistego działania, natomiast stanowiska obserwacyjne i stanowiska dowodzenia w orientacji pionowej.

Znaki taktyczne przeciwlotniczych zestawów rakietowych:

• 01 – przenośny przeciwlotniczy zestaw rakietowy (Strzała–2M);
• 02 – wyrzutnia startowa przeciwlotniczego zestawu rakietowego (PZR) bliskiego zasięgu (KUB, S–125 Newa);
• 03 – wyrzutnia startowa PZR średnirgo zasięgu (KRUG, S–75M Wołchow);
• 04 – wyrzutnia startowa PZR dalekiego zasięgu (S–200WE Wega);
• 05 – ugrupowanie bojowe dywizjonu (baterii) rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu (KUB, S–125 Newa);
• 06 – ugrupowanie bojowe dywizjonu (baterii) rakiet przeciwlotniczych średnirgo zasięgu (KRUG, S–75M Wołchow);
• 07 – ugrupowanie bojowe pułku (dywizjonu) rakiet przeciwlotniczych dalekiego zasięgu (S–200WE Wega);
• 08 – stanowisko zapasowe dywizjonu (baterii) rakiet przeciwlotniczych;
• 09 – zasadzka przeciwlotnicza;
• 10 – drużyna rakiet przenośnego PZR bliskiego zasięgu (Strzała–2M, IGŁA);
• 11 – pluton rakiet przenośnego PZR bliskiego zasięgu (Strzała–2M, IGŁA);
• 12 – pluton rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu (OSA);
• 13 – ugrupowanie bojowe baterii rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu (OSA);
• 14 – planowane do zajęcia stanowisko przez baterię rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu (OSA);
• 15 – przeciwlotniczy rakietowy wóz bojowy (OSA);
• 16 – samobieżna wyrzutnia rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu (KUB);
• 17 – samobieżna wyrzutnia rakiet przeciwlotniczych średniego zasięgu (KRUG)

Znaki taktyczne artylerii przeciwlotniczej (pkm i armaty):

• 18 – przeciwlotniczy karabin maszynowy (PKM–2);
• 19 – armata przeciwlotnicza małego kalibru;
• 20 – ugrupowanie bojowe pierwszej baterii armat przeciwlotniczych – znak ogólny;
• 21 – ugrupowanie bojowe drugiej baterii armat przeciwlotniczych – znak ogólny;
• 22 – pluton armat przeciwlotniczych małego klibru;
• 23 – samobieżna armata przeciwlotnicza (ZSU–23–4)
• 24 – armata przeciwlotnicza (“Hibneryt”)

Znaki taktyczne SD, pojazdów specjalistycznych i środków radiolokacyjnych:

• 25 – posterunek obserwacji przestrzeni powietrznej (POPP);
• 26 – punkt dowódczo–obserwacyjny plutonu (PDO);
• 27 – punkt dowódczo–obserwacyjny baterii (PDO);
• 28 – punkt dowódczo–obserwacyjny dywizjonu (PDO);
• 29 – stanowisko dowodzenia pułkiem rakiet przeciwlotniczych;
• 30 – stanowisko dowodzenia brygadą rakiet przeciwlotniczych;
• 31 – samochód;
• 32 – samochód transportowo–załadowczy (STZ);
• 33 – kabina odbioru współrzędnych (KOW);
• 34 – wóz dowodzenia (RPD);
• 35 – wóz dowodzenia (WD–43);
• 36 – ugrupowanie baterii technicznej;
• 37 – samobieżna stacja wykrywania i naprowadzania (SSWN);
• 38 – radiolokacyjna stacja wstępnego poszukiwania – RSWP (NUR–21);
• 39 – RSWP (P–40);
• 40 – RSWP (P–18);
• 41 – stacja naprowadzania rkiet (SNR);
• 42 – zestaw radiolokacyjno-przelicznikowy (ZRP);

Znaki taktyczne lotnictwa:

• 43 – lotnisko;
• 44 – lądowisko dla śmigłowców;
• 45 – samolot myśiwsko–bombowy;
• 46 – samolot myśliwski;
• 47 – samolot myśliwsko–bombowy NBJ;
• 48 – samolot bombowy;
• 49 – samolot rozpoznawczy;
• 50 – bezpilotowy samolot rozpoznawczy;
• 51 – śmigłowiec rozpoznawczy;
• 52 – śmigłowiec przeciwpancerny;
• 53 – samolot transportowy;
• 54 – śmigłowiec transportowy;
• 55 – samolot walki radioelektronicznej;
• 56 – śmigłowiec walki radioelektronicznej.

Inne znaki taktyczne:

• 57 – transporter opancerzony (TO);
• 58 – bojowy wóz piechoty (BWP);
• 59 – czołg średni;
• 60 – bateryjne gniazdo rannych;
• 61 – bateryjny punkt amunicyjny;
• 62 – bateryjny punkt żywienia.

[ Do spisu treści ]

Znaki taktyczne liniowe stosuje się do oznaczania rubieży i kolumn. Znaki muszą zachowywać swoje wielkości naturalne (rysowane w skali mapy) i rzeczywiste położenie w terenie.

• 63 – kolumna marszowa artylerii;
• 64 – kolumna marszowa baterii przeciwlotniczej;
• 65 – kolumna marszowa plutonu samobieżnych armat przeciwlotniczych;
• 66 – bateria przeciwlotnicza w kolumnie marszowej batalionu piechoty;
• 67 – kolumna marszowa wojsk rakietowych;
• 68 – drużyna rakiet przeciwlotniczych w kolumnie marszowej kompanii piechoty;
• 69 – kolumna marszowa baterii rakiet przeciwlotniczych małego zasięgu;
• 70 – kolumna marszowa baterii rakiet przeciwlotniczych bliskiego zasięgu;
• 71 – kolumna marszowa związku taktycznego (oddziału)zmechanizowanego;
• 72 – kolumna marszowa batalionu czołgów;
• 73 – kolumna marszowa batalionu piechoty zmotoryzowanej;
• 74 – kolumna marszowa kompanii piechoty zmotoryzowanej;
• 75 – kolumna marszowa plutonu piechoty zmotoryzowanej;
• 76 – strefa dyżurowania lotnictwa myśliwskiego;

Długość kolumny marszowej pododdziału przeciwlotniczego:

[ Do spisu treści ]

Umowne znaki konturowe to takie, które dadzą się przedstawić w skali mapy, np. rejony: ześrodkowania, obrony, stanowiska startowe rakiet itp.

Ugrupowanie bojowe pułku rakiet przeciwlotniczych.

[ Do spisu treści ]

Bibliografia:

• Stefan Kokociński – “Podstawowe terminy, znaki i skróty taktyczne stosowane w pododdziałach WOPL” – WSO WOP Koszalin – 1993 rok.