Home - strona główna WRiA.PL – “Wspomnienia ...”. St. sierż. sztab. w st. spocz. Michał Kacprzak
Łask, 07 stycznia 2014 r.
Ostatnia aktualizacja danych: 30.01.2014 r.
 
 

 
 

Brygady, bataliony i samodzielne kompanie
Wojsk Radiotechnicznych

 
 

  St. sierż. sztab. w st. spocz. Michał Kacprzak:  
Michał Kacprzak

 

Michał Kacprzak przygodę z wojskiem rozpoczął w 1971 r. jako elew Podoficerskiej Szkoły Zawodowej Centralnego Ośrodka Szkolenia Służby Uzbrojenia i Elektroniki w Olsztynie. Po jej ukończeniu skierowany został do 1. Dywizji Artylerii OPK w Bytomiu. Przez 14 lat w jej pododdziałach (dywizjon dowodzenia i 17 dywizjon ogniowy oraz w sztabie dywizji) zajmował się uzbrojeniem klasycznym.
 
            Po przeniesieniu się w 1986 r. do Wojsk Radiotechnicznych (7 łaski batalion radiotechniczny) również i tam działał nadal w uzbrojeniu. Przez ostatnie kilkanaście lat kontynuował służbę w sekcji personalnej. Służbę w Wojsku Polskim zakończył w 2003 r.
 

 

SPIS TREŚCI
I. Brygady Radiotechniczne
      1. Brygada Radiotechniczna
      2. Brygada Radiotechniczna
      3. Brygada Radiotechniczna
 
II.  Bataliony radiotechniczne
      3 Sandomierski batalion radiotechniczny m. Sandomierz
      4 batalion radiotechniczny Warszawa-Radiowo
      5 Zgierski batalion radiotechniczny m. Zgierz
      7 Łaski batalion radiotechniczny m. Wiewiórczyn
      8 Szczycieński batalion radiotechniczny m. Lipowiec
      10 batalion radiotechniczny m. Choszczno
      11 manewrowy batalion radiotechniczny m. Zamość
      19 batalion radiotechniczny m. Goleniów
      21 batalion radiotechniczny m. Władysławowo
      22 batalion radiotechniczny m. Angowice
      23 batalion radiotechniczny m. Słupsk
      24 batalion radiotechniczny m. Wrocław
      25 batalion radiotechniczny m. Debrzno
      26 batalion radiotechniczny m. Malbork
      27 batalion radiotechniczny m. Witkowo
      28 batalion radiotechniczny m. Gryfice
      31 batalion radiotechniczny m. Babki
      32 batalion radiotechniczny m. Szczawno
      33 batalion radiotechniczny m. Radzionków
      34 batalion radiotechniczny m. Radzionków
      35 batalion radiotechniczny m. Strachowice
      36 batalion radiotechniczny m. Węrzce
 
III.  Samodzielne kompanie radiotechniczne
      11 samodzielna kompania radiotechniczna m. Chruściel
      42 samodzielna kompania radiotechniczna m. Osielsko
 

 

I. Brygady Radiotechniczne


1 Brygada Radiotechniczna m. Warszawa-Babice (JW 4030)

Odznaka 1. BRt Podstawą sformowania 1 BRt było:

  • Zarządzenie szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego nr 042/Org. z 25.06.1975 r.;
  • Rozkaz dowódcy WOPK nr 0200 z 4.08.1975 r.;
  • Rozkaz dowódcy 1 KOPK z 14.08.1975 r.
Przy organizacji brygady zostały wykorzystane zasoby ludzkie, sprzętowe oraz infrastruktura i dyslokacja 2 prt Warszawa, a także 3 sbrt Sandomierz, 4 sbrt Warszawa-Babice, 7 sbrt Wiewiórczyn i 8 sbrt Lipowiec. Wymienione bataliony pozbawiono samodzielności i włączono w struktury brygady, jednocześnie pod koniec 1975 r. 4 brt przeniesiono do Warszawy-Radiowo. Dowództwo brygady umieszczono w koszarach Warszawa-Babice.

W skład pierwszego dowództwa wchodzili:

  • płk Hilary Szpajda - dowódca;
  • płk Kazimierz Lizakowski - szef sztabu;
  • płk Stanisław Sadowski - zastępca ds. politycznych;
  • ppłk Edward Lechowicz - zastępca ds. liniowych;
  • kpt. Jan Bartyzel - szef służb technicznych;
  • ppłk Mieczysław Martynuska - dowódca SD.

Brygadę podporządkowano 1 KOPK Warszawa WOPK i włączono z dniem 1.03.1976 r. do systemu pracy bojowej. Data ta była świętem 1 BRt.

Do zadań brygady i podległych jej pododdziałów należało zapewnienie ciągłego rozpoznania radiolokacyjnego w swojej strefie odpowiedzialności poprzez pełnienie nieprzerwanych dyżurów na PłSD, nadzorowanie przelotów, zabezpieczenie lotów własnego lotnictwa, współdziałanie wojskami rakietowymi i innymi rodzajami wojsk oraz prowadzenie szkolenia specjalistycznego i ogólnowojskowego.

Na uzbrojeniu brygady znajdowały się radzieckie stacje radiolokacyjne, a także produkcji rodzimej m. in. seria “Jawor”, P-12, P-15, P-35, PRW-10, PRW-13, NUR-31, NUR-41, NUR-11, NUR-12, K-66.

Swój wysoki poziom wyszkolenia i pracy bojowej brygada potwierdzała we współzawodnictwie, ćwiczeniach dowódczo-sztabowych, poligonach w Aszałuku i Ustce, a jej pododdziały w zawodach użyteczno-bojowych. W ciągu lat istnienia w 1 BRt były dokonywane różne, w zależności do aktualnych potrzeb rotacje pododdziałów.

Z początkiem lat dziewięćdziesiątych rozpoczął się powolny proces restrukturyzacji WRt do roku 1997 rozformowano cztery krt, natomiast na “stronie wschodniej” sformowano mbrt Zamość i krt w Suwałkach. Przez 22 lata funkcjonowania 1 BRt była wielokrotnie wyróżniana m. in.:

  • medalem Za Wybitne Osiągnięcia w Służbie Wojskowej w 1988 r.;
  • pięciokrotnie medalem Za Osiągnięcia w Służbie Wojskowej w latach: 1976-1987;
  • czterokrotnie medalem Za Zasługi dla Wojsk OPK;
  • medalem Za Zasługi w Rozwoju Kultury Fizycznej w WP w 1989 r.;
  • w rozkazach dowódcy WLOP w latach: 1990, 1992, 1993 i 1995.

W połowie 1996 r. w wyniku rozformowania 1 KOP Warszawa - 1 BRt przeszła w podległość 3 KOP Wrocław. W wykonaniu Zarządzenia ministra ON nr 74/Org. z dnia 24.11.1997 r. w grudniu rozpoczął się proces przekazania przez 1 BRt podległych batalionów:

  • do 2 BRt Bydgoszcz 4 i 8 brt;
  • do 3 BRt Wrocław 3 i 7 brt oraz 11 mbrt.

1 BRt ostatecznie rozformowano z końcem 1998 r.

Dowódcy 1. BRt:

  • SZPAJDA Hilary płk 1975-1981
  • KOWALCZYK Jerzy płk 1981-1988
  • BANAŚ Józef płk 1988-1989
  • DZIECHCIARZ Józef płk 1989-1995
  • SIEKIERA Jan płk 1995-1998
  • SKÓRAK Piotr mjr 1998 - do rozformowania p.o.

[ Do spisu treści]


2 Brygada Radiotechniczna m. Bydgoszcz (JW 5501)

Odznaka 2. BRt Podstawą sformowania 2 BRt było:

  • Zarządzenie szefa Sztabu Generalnego nr 061/Org z dn. 11.09.1973 r.;
  • Rozkaz dowódcy WOPK nr 0160/Org z dn. 9.08.1974 r.;
  • Rozkaz dowódcy 2 KOPK nr 069 z dn. 20.08.1974 r. (data była świętem brygady).
Powyższe dokumenty nakazywały sformowanie 2 BRt w kompleksie koszarowym 2 KOPK. Grupa organizacyjna:
  • płk Ryszard SAJDAK - dowódca (z-ca szef WRt);
  • ppłk Czesław ZAKRĘTA - technika i zaopatrzenie (12 prt) póź. szef służb technicznych;
  • ppłk Marek ZIÓŁKOWSKI - SD (2 KOPK) póź. zastępca ds. liniowych;
  • ppłk Roman JUSZKIEWICZ - sztab (2KOPK), póź. szef sztabu;
  • mjr Ludwik WOJTASIK - radiolokacja (2KOPK);
  • ppłk Józef ROJEK - praca partyjno-polityczna (32 spa), póź. zastępca ds. politycznych.

Kadrę zawodową pozyskiwano z rozformowanych 12 i 13 prt, 32 spa i węzłów łączności. To właśnie do koszar 32 spa przeniesiono sztab brygady. Gen. bryg. pil. Władysław HERMASZEWSKI (starszy brat kosmonauty), dowodzący wówczas korpusem, polecił zakończenie formowania brygady z dniem 28.02.1975 r. Utworzono cztery brt (21, 23, 27 i 28) oraz 11 skrt. Wkrótce sformowano 22 brt. Gotowość bojową brygada osiągnęła z dniem 3.03.1975 r.

Do zasadniczych zadań brygady należało posiadanymi środkami i siłami zabezpieczyć ciągłe wykrywanie i prowadzenie obiektów powietrznych wzdłuż linii brzegowej Bałtyku i zachodniej granicy kraju oraz w rejonie odpowiedzialności. Współdziałanie z brt Wojsk Lotniczych, a także z innymi rodzajami wojsk w tym z MW i WOP. 21 brt jako pierwszy uzbrojono w radziecką stację radiolokacyjną P-37.

Od początku lat 90 rozpoczął się powolny proces restrukturyzacji. W 1992 r. przejęto trzy brt z Wojsk Lotniczych via 2 KOPK, lecz w trzy lata później uległy rozwiązaniu. Przyjęte z Wojsk Lądowych w 1997 r 10 i 34 brt OPL przeformowano w mbrt. 34 mbrt po wcześniejszym przebazowaniu do Chojnic kolejny raz przeformowano - istnieje do dziś. Pozostałą po 10 brt 101 krt zlikwidowano w 2007 r. Redukcji ulegały i inne pododdziały i bataliony, dotyczy to również sprzętu a przede wszystkim żołnierzy. W połowie lat dziewięćdziesiątych ukompletowanie osobowe kształtowało się grubo poniżej 80%. Po rozformowaniu 1 BRt Warszawa do ugrupowania brygady przybyły 4 i 8 brt. Restrukturyzacja trwała nadal i w 2008 r. 2 BRt posiadała dwa brt, które miały dwanaście krt w tym jeden działający “beckbone”.

Brygada za wzorową służbę w obronie i nadzorze polskiego nieba była wielokrotnie wyróżniana. Decyzją ministra ON nr 27/Org P1 z dn. 23.04.2008 r. 2 BRt Bydgoszcz została rozformowana.

Dowódcy 2. BRt:

  • SAJDAK Ryszard płk 1974-1984
  • SĘDZIAK Bogdan płk 1984-1986
  • BANAŚ Józef płk 1986-1988
  • KRUPIŃSKI Wojciech płk 1988-1997
  • TRZECIAK Roman płk 1997-1998
  • HURUK Józef płk 1998-1999
  • PAWELEC Jerzy płk 1999-2005
  • LEWICKI Wojciech płk 2005-2005 cz.p.o.
  • SIKORA Michał płk 2005-2008?
  • LEWICKI Wojciech płk 2007?-2008 cz.p.o.
  • LEWICKI Wojciech płk 2008 do rozformowania

[ Do spisu treści]


3 Brygada Radiotechniczna m. Wrocław (JW 2644)

Odznaka 3. BRt Podstawą sformowania 3 BRt było:

  • Zarządzenie szefa Sztabu Generalnego nr 061/Org z dn. 11.09.1973 r. ;
  • Rozkaz dowódcy WOPK nr 0190/Org z dn. 13.11.1973 r.
Dowódca 3 KOPK wyznaczył grupę organizacyjną, w której zaleźli się m.in.:
  • płk Stefan DUBRAWSKI - dowódca;
  • ppłk Edward KUBAS - szef sztabu;
  • ppłk Tadeusz MIKOŚ - zastępca ds. technicznych;
  • ppłk Konstanty SREBRNY - zastępca ds. liniowych;
  • mjr Ludwik WOJTASIK - radiolokacja (2KOPK);
  • płk Henryk WRÓBLEWSKI - zastępca ds. politycznych.

3 BRt była organizowana jako pierwsza z planowanych trzech brygad. Miejscem stacjonowania była ul. Obornicka we Wrocławiu. W tym kompleksie koszarowym mieścił się także sztab 3 KOPK oraz 17 spa OPK. Zasoby ludzkie nowa brygada przejęła z 17 i 19 prt. W początkowym okresie posiadała 4 bataliony w tym najnowocześniejszy w Radzionkowie.

Brygada broniła Polskę od zachodu i południa. W latach 1974-76 prowadzono rozbudowę inżynieryjną obiektów technicznych budując PłSD (wspólne dla brt, plm i dywizji lub brygad artylerii rakietowej). Rozbudowa trwała w całych WRt głównie tzw. systemem gospodarczym i własnymi siłami czyli pracą fizyczną żołnierzy. Rozbudowa dotyczyła również SD krt. Prace ostatecznie zakończono w 1977 r. w wyniku czego rozformowano “węzły naprowadzania” tworząc w ich miejsce “główne punkty naprowadzania” lotnictwa myśliwskiego.

Pod koniec lat siedemdziesiątych postanowiono sformować kolejny brt w Krakowie, który gotowość bojową osiągnął w 1981 r. Okres restrukturyzacji (od 1990 r.) w brygadzie zaczął się od przejęcia lotniskowych stacji r/lok “Avia”. W połowie lat dziewięćdziesiątych zmiany etatów zmniejszyły stan osobowy brygady o ponad tysiąc żołnierzy. W 1996 r. po likwidacji 1 KOP Warszawa i w rok później 1 BRt Warszawa przejściowo jej bataliony podporządkowano 3 BRt. Ostatecznie jeszcze w tym roku 4 i 8 brt przekazano do 2 BRt Bydgoszcz tym samym tworząc układ “północ” “południe”. Również w 1997 r. przejęto z OPL Wojsk Lądowych dwie jednostki radiotechniczne przekształcając je jednocześnie w mbrt. W drugiej połowie lat dziewięćdziesiątych doszło do likwidacji dwóch brt (32 i 35) przekształcając je w OWiK-i. W 2000 r nawiązano współpracę z jednostkami radiotechnicznymi z Niemiec.

Dalsze większe zmiany to 2003 r. w którym rozformowano 7, 24, 36 brt, a 31 brt z Babek przeniesiono do Strachowic. Od 2007 r. uruchomiono dwa prdz (Wronowice i Brzoskwinia). Po rozformowaniu 2 BRt Bydgoszcz ( 2008 r.) wrocławska brygada została jedynym takim związkiem taktycznym w Polsce. Obecnie 3 BRt Wrocław posiada cztery brt. Sztab brygady stacjonuje w koszarach przy ul. Granicznej we Wrocławiu-Strachowicach.

Dowódcy 3. BRt:

  • DUBRAWSKI Stefan płk 1973-1977
  • MIKOŚ Tadeusz płk 1977-1982
  • WALIGÓRA Stanisław płk 1982-1986
  • PEIKERT Bronisław płk 1986-1989
  • JANOŚ Zbigniew płk 1989-1996
  • SŁOTWIŃSKI Stanisław płk 1996-2000
  • KACZYŃSKI Andrzej gen. bryg. 2000-2005
  • NASIADKA Józef płk 2005-2007
  • SIKORA Michał gen. bryg. 2008-2009
  • SOBIECHOWSKI Marek gen. bryg. 2009-2012
  • LEWICKI Wojciech płk 2013 -

[ Do spisu treści]

 

II. Bataliony radiotechniczne
 


3 Sandomierski batalion radiotechniczny m. Sandomierz (JW 3533)

Odznaka 3. brt

Podstawą sformowania batalionu był Rozkaz MON nr 0055 z dn. 6.07.1957 r. Jednostka powstała z przeformowanego 14 prt, jako 3 sbrt w Krakowie-Rakowicach. Dyslokowany do Sandomierza w 1959 r. Od 1973 pozbawiony samodzielności w składzie 1 BRt Warszawa. Aktualnie (od 1997 r.) w ugrupowaniu 3 BRt Wrocław.

Dowódcy batalionu:

  • PRZEMYSKI Włodzimierz kpt. 1957-1961;
  • MAKIEJ Stanisław mjr 1961-1963.
  • GRYZŁO Piotr ppłk 1964-1981
  • SENCZYSZYN Franciszek ppłk 1981-1988
  • KABAŁA Bogdan ppłk 1988-1992
  • NASIADKA Józef mjr 1992-1996
  • NOWAK Janusz ppłk 1996-1999
  • LEWICKI Wojciech ppłk 1999-2002
  • ZIÓŁKIEWICZ Waldemar ppłk 2002-2006
  • STRUGAŁA Arkadiusz ppłk 2006-2011
  • KULIGA Jacek ppłk 2011-

[ Do spisu treści]
 


4 batalion radiotechniczny m. Radiowo (JW 2471)

Odznaka 4. brt

Podstawą sformowania był Rozkaz szefa Sztabu Generalnego nr 050/Org z dn. 20.06.1974 r., bezpośrednio z 2 prt Babice. Jednakże tradycje sięgają połowy lat pięćdziesiątych począwszy od 9 krt poprzez 6 sbrt . Od 1977 r. w składzie 1 BRt Warszawa, a po jej rozformowaniu w 2 BRt Bydgoszcz. Rozformowany w 2001 r. Pozostawioną 140 krt przeniesiono do Dębiny.

Dowódcy batalionu:

  • SOSIŃSKI Józef mjr 1974-1981
  • HERNIK Stanisław ppłk 1981-1988
  • GŁOWCZYŃSKI Bogdan mjr 1988-1989
  • HERNIK Stanisław ppłk 1989-1992
  • GRZYBOWSKI Marek mjr 1992-1996
  • ZARĘBA Włodzimierz mjr 1996-1999
  • KOTLEWSKI Kazimierz mjr 1999-2001

[ Do spisu treści]
 


5 Zgierski batalion radiotechniczny m. Zgierz (JW 1599, od 1994 r. JW 2819)

Odznaka 5. brt

5 brt przed włączeniem do WLOP był pułkiem radiotechnicznym podległym bezpośrednio MON i spełniał w Wojskach Lądowych kluczową rolę WRt szczególnie w zakresie czasu “W”. Tradycje jego sięgają pierwszej połowy lat pięćdziesiątych ubiegłego wieku, wtedy to z zabrzańskiej jednostki obserwacyjno-meldunkowej wydzielono do WOW 5 ko-m (od 1955 r. krt) zmieniano jej dyslokację kolejno - Łowicz, Warszawa, Białobrzegi i Zgierz. W 1956 r. przeformowana na 5 sbrt, a w 1964 r. na 5 brr. Od 1968 r. jest 5 brt, następnie w 1973 r. przeformowany w 5 prt. Po przejściu do WLOP w 1998 r. przeformowany w 5 mbrt i przydzielony do 3 BRt Wrocław.

Przed włączeniem do WLOP jednostką dowodzili:

  • ppor. Marian POPIELA 1951-1951;
  • por. Stefan ŻELEWSKI 1952-1952;
  • kpt. Stanisław BABUL 1952-1956;
  • ppłk Jakub SOKOLIŃSKI 1956-1961;
  • mjr Bronisław DUDKIEWICZ 1961-1962;
  • ppłk Karol HALAMA 1962-1968;
  • ppłk Franciszek DUDA 1968-1973;
  • ppłk Jan ZAMORSKI 1973-1975;
  • ppłk Jan MIREK 1975-1978;
  • płk Bogdan GRYMM 1978-1984;
  • ppłk Tadeusz KOLANDO 1984-1986;
  • ppłk Adam WOJCIECHOWSKI 1986-1989;
  • płk Jan SOBOTKA 1989-1996
dalej we WLOP:
  • OLENDER Wiesław ppłk 1996-2004
  • PUTO Miłosz ppłk 2004-2007

Rozformowany w 2007 r.

[ Do spisu treści]
 


7 Łaski batalion radiotechniczny m. Wiewiórczyn (JW 3578)

Odznaka 7. brt

W wykonaniu Rozkazu dowódcy WLiOPL OK w dniu 30.11.1957 r. zakończono formowanie 7 sbrt w Łodzi-Lublinku (lotnisko). Od 1974 r. przeniesiony do Wiewiórczyna. W 1 BRt Warszawa od 1976 r. Z 1BRt do 3 BRt przekazany w 1997 r. jednocześnie rozformowano dwie krt (Wieluń i Różyce) a przyjęto 35 OWiK Strachowice i 351 krt Ziębice z rozformowanego 35 brt Strachowice.

Dowódcy batalionu:

  • MAZERANT Leszek ppłk 1957-1963.
  • PRZEMYSKI Włodzimierz ppłk 1963-1979
  • BANAŚ Józef ppłk 1979-1983
  • MAZURKIEWICZ Marian ppłk 1983-1998
  • SIKORA Wojciech ppłk 1998-2003
  • PODEMSKI Zbigniew mjr 2003-2003

Po rozformowaniu batalionu w 2003 r. funkcjonowała 170 krt. Od 2007 r. działa 170 prdz Wronowice.

[ Do spisu treści]
 


8 Szczycieński batalion radiotechniczny m. Lipowiec (JW 2031)

Odznaka 8. brt

8 brt gotowość bojową osiągnął w 1969 r. jego protoplaści to istniejąca tu od 1956 r. krt, która przez lata podlegała kolejno pod 6 sprt, 6sbrt i 2 prt Radiowo. Od 1975 r. w składzie 1 BRt Warszawa jako 8 brt Lipowiec. Po rozformowaniu warszawskiej brygady przydzielony do 2 BRt Bydgoszcz (rozformowana w 2008 r.). Obecnie w strukturach 3 BRt. Wrocław.

Dowódcy batalionu:

  • TRZEPIOTA Emilian mjr 1968-1969.
  • KOWALCZYK Jerzy mjr 1969-1972
  • BIELA Zenon ppłk 1972-1981
  • GRZESIK Marian ppłk 1981-1986
  • SIEKIERA Jan ppłk 1986-1991
  • BORATYŃSKI Janusz mjr 1991-1993
  • KRÓL Kazimierz mjr 1993-1999
  • KRZYWDZIŃSKI Dariusz mjr 1999-2001
  • LANGO Zdzisław ppłk 2001-2004
  • KROŚNIEWSKI Jan ppłk 2004-2006
  • GROBELNY Sławomir ppłk 2006-2012
  • LIS Krzysztof ppłk 2012-

[ Do spisu treści]
 


10 batalion radiotechniczny m. Choszczno (JW 2218)

Odznaka 10. brt

10 brt był jedną z czterech jednostek radiotechnicznych Wojsk Lądowych (5 prt Zgierz, 10 brt Choszczno, 24 brt Wrocław i 34 brt Modlin). Powstał na bazie 8 skrt (wcześniej 8 sko-m, przeformowanej w 1960 r. na 10 sbrt Bydgoszcz, a w 1963 r. zreorganizowano do stanu 10 krr i dyslokowano do Choszczna). W 1968 r. 10 krr połączono z 86 kompanią dowodzenia co organizacyjnie dało nam 10 brt. Batalion podlegał POW. Włączony do 2 BRt Bydgoszcz w 1997 r. i przeformowany na 10 mbrt. Rozformowany w 2003 r. Pozostałość to 101 krt (istniała do 2007 r.).

Do chwili włączenia w struktury 2 BRt jednostką dowodzili:

  • GOC Bernard ppłk 1968-1979;
  • POTYRAŃSKI Kazimierz mjr 1979-1982;
  • ANDRZEJAK Zbigniew kpt. 1982-1985;
  • ŚWITALSKI Witold ppłk 1985-1988.

dalej:

  • ŁUKA Adam mjr 1988-1991
  • KRAWCZAK Krzysztof mjr 1991-1994
  • WITOS Zdzisław mjr 1994-1996
  • BABINOWSKI Waldemar mjr 1996-1997
  • MACIEJONEK Władysław ppłk 1997-1998
  • GIERA Stefan ppłk 1998-2002
  • BACZYŃSKI Grzegorz ppłk 2002-2003

[ Do spisu treści]
 


11 manewrowy batalion radiotechniczny m. Zamość (JW 3622)

Odznaka 11. mbrt

Zgodnie z Zarządzeniem szefa Sztabu Generalnego, w 1995 r. rozpoczęto formowanie 11 mbrt Zamość z podległością 1 BRt Warszawa. Od 1997 r. w 3 BRt Wrocław, a w następnym roku przekształcono batalion w 110 krt. Obecnie 110 prdz Łabunie.

Dowódcy batalionu:

  • LEWICKI Wojciech ppłk 1995-1998
  • KULIGA Jacek kpt. 1998-1999

[ Do spisu treści]
 


19 batalion radiotechniczny m. Goleniów (JW 3754)

Odznaka WRt

19 brt był jednym z trzech jednostek radiotechnicznych Wojsk Lotniczych ( 19, 25 i 26 brt). Głównym protoplastą była 19 krt powstała w 1956 r., jej celem było zabezpieczenie radiolokacyjne działań 11 DLM. Kompania w 1968 r. przeformowana została w 19 brt, który zabezpieczał loty 3 BDLM i 40 plm. Ze Świdwina do Goleniowa przeniesiony w 1971 r. gdzie podlegał 2 plm “Kraków”, w 1974 r. przebazowany do nowego obiektu w Marszewie. Kolejne zmiany to rok 1990, kiedy to wraz z 2 plm został przekazany do 2 KOP Bydgoszcz, w dwa lata później przejęty przez 2 BRt. Rozformowany w 1995 r. Pozostawiając na kilka lat stację RLS “Avia”.

Przed włączeniem do 2 KOP batalionem dowodzili:

  • NOWAK Stanisław ppłk 1968-1971;
  • NOWAKOWSKI Stanisław ppłk 1971-1979;
  • WALICKI Tadeusz ppłk 1979-1985;
  • BEDNARZ Tadeusz ppłk 1985-1986;
  • HAJDUK Marek mjr 1986-1987.

dalej:

  • SZAMBELAN Wojciech ppłk 1987-1992
  • SIECZKOWSKI Czesław mjr 1992-1995

[ Do spisu treści]
 


21 batalion radiotechniczny m. Władysławowo (JW 5021)

Odznaka 21. brt

Batalion powstał w 1973 r. jako jeden z pierwszych w 2 BRt Bydgoszcz. Jego bazą był rozformowany 12 prt. W 2000 r. przeformowany na 21 OWiK i przyporządkowany do 23 brt Słupsk. Obecnie istnieje jako 210 krt 34 brt z Chojnic.

Dowódcy batalionu:

  • TOMASZEWSKI Henryka ppłk 1974-1979
  • WIEWIÓRSKI Stanisław ppłk 1979-1987
  • GRYSZKO Krzysztof ppłk 1987-1991
  • KOŁODZIŃSKI Józef ppłk 1991-1995
  • SIECZKOWSKI Czesław ppłk 1995-1999
  • MIKULIŃSKI Marek mjr 2000-do rozformowania, cz.p.o.

[ Do spisu treści]
 


22 batalion radiotechniczny m. Angowice (JW 3637)

Odznaka WRt

Na bazie 2 sbrt w Grudziądzu (istniał od 1957 r.) utworzono w 1974 r. 22 brt, który wkrótce przeniesiono do Chojnic. W tym rejonie (Nieżychowice) usytuowane były poprzedniczki batalionu, już w 1951 r. istniała tu kompania, a po zorganizowaniu w Chojnicach 8 sprt (z przeformowanego 49 batalionu) ulokowano w Chojnicach 10 krt. W ramach restrukturyzacji we WLOP przeformowano go w 22 OWiK i przydzielono do 23 brt Słupsk.

Dowódcy batalionu:

  • OKÓLSKI Kryspin ppłk 1974-1984
  • KRASZEWSKI Antoni ppłk 1984-1997
  • KRZYWDZIŃSKI Dariusz mjr 1997-1998

[ Do spisu treści]
 


23 batalion radiotechniczny m. Słupsk (JW 4961)

Odznaka 23. brt

Zanim powstał 23 brt. Już w 1950 r. istniał w Słupsku posterunek obserwacyjno-meldunkowy. Po otrzymaniu w 1955 r. sprzętu r/lok., utworzono tu krt. W dwa lata później na bazie rozformowanego 8 sprt powstał 8 sbrt. Po kolejnych zmianach organizacyjnych z 3 brt rozformowywanego 12 prt powołano do życia 23 brt. Batalion zabezpieczał m.in. poligon w Ustce. W 2007 r. jednostkę rozwiązano.

Dowódcy batalionu:

  • GÓRNICKI Zygmunt ppłk 1974-1986
  • GLAZIK Leszek ppłk 1986-1988
  • GNIADEK Marian ppłk 1988-1991
  • BRZYWCA Jerzy ppłk 1991-1992
  • PAWELEC Jerzy ppłk 1992-1997
  • KOPKO Marek ppłk 1997-2003
  • STANULEWICZ Andrzej ppłk 2003-2004
  • CZESZEJKO Stanisław ppłk 2004-2006
  • WADAS Władysław ppłk 2006-2007

[ Do spisu treści]
 


24 batalion radiotechniczny m. Wrocław (JW 2745)

Odznaka 24. brt

Rok 1968 był rokiem powstania w Wojskach Lądowych (z pododdziałów 22 prt i komp.dow. z Wojsk OPL ) - 24 brt ŚOW. Od 1998 r. w strukturach 3 BRt Wrocław gdzie zajął miejsce po rozformowanym 35 brt. W 2003 r. zmieniony przez przeniesiony z Babek 31 brt i rozwiązany. Pozostałością po nim jest 241 krt Pietrzykowice.

Dowódcy batalionu:

  • STEFAŃSKI Władysław mjr 1997-1998
  • STĄPOREK Mirosław ppłk 1998-2003

[ Do spisu treści]
 


25 batalion radiotechniczny m. Debrzno (JW 3538)

Odznaka WRt

To kolejny batalion utworzony w Wojskach Lotniczych (1969 r.) i przyporządkowany 9 plm w Debrznie. Od 1974 r. przebazowany do nowego obiektu w Myśligoszczy. Od 1990 r. podzielił los jak 19 brt.

Dowódcy batalionu:

  • MILCZAREK Eugeniusz ppłk 1971-1973
  • SZYMANCZUK Marian kpt. 1973-1976
  • FIET Zdzisław ppłk 1976-1983
  • NOGAL Andrzej mjr 1983-1990
  • SIKORSKI Adam mjr 1990-1991
  • NAKIELSKI Grzegorz mjr 1991-1992
  • GRZONKA Stefan mjr 1992-1993
  • SIKORA Michał mjr 1993-1995
  • SZYDŁOWSKI Karol kpt. 1995-do rozf. cz.p.o.

[ Do spisu treści]
 


26 batalion radiotechniczny m. Malbork (JW 3591)

Odznaka WRt

Batalion ten również należał do Wojsk Lotniczych wchodził w skład 41 plm Malbork. Sformowany w 1971 r. na malborskim lotnisku, ale w 1973 r. przeniesiony do Laskowic Wlk. Dalsze losy potoczyły się tak jak pozostałym brt Wojsk Lotniczych. Jednakże w 1995 r. z jego struktur utworzono 224 krt Laskowice Wlk.

Dowódcy batalionu:

  • SWATOWSKI Leon mjr 1971-1974
  • MANIERSKI Feliks ppłk 1974-1977
  • GIBEL Maciej ppłk 1977-1982
  • KŁOSOWSKI Aleksander ppłk 1982-1986
  • ŚLESAR Józef mjr 1986-1988
  • BABIK Jan mjr 1988-1996

[ Do spisu treści]
 


27 batalion radiotechniczny m. Witkowo Pyrzyckie (JW 3461)

Odznaka 27 brt

Historia 27 brt zbliżona jest do historii 23 brt Słupsk. W 1950 r. powstał tu po-m, który w połowie lat pięćdziesiątych (po wprowadzeniu na uzbrojenie stacji r/lok) przeformowano w krt 8 prt. Przez następne lata trwała rozbudowa inżynieryjna obiektu. Po reorganizacji (1958 r.) struktur Wojsk Lotniczych, krt weszła w skład 9 sbrt Choszczno. Następne zmiany nastąpiły w 1968 r. na bazie krt powstał 4 brt, który przydzielono do 13 prt Choszczno. Po kolejnej rozbudowie kompleksu jednostki (przy wydatnej pomocy miejscowego społeczeństwa) w 1971 r. sformowano 27 brt. Batalion przez kilka lat zabezpieczał radiolokacyjnie m.in. DOL - Kliniska (po rozwiązaniu 19 brt). W 1998 r. w ramach restrukturyzacji jednostkę przeformowano w 27 OWiK, który cztery lata później zlikwidowano, tworząc w to miejsce 101 krt, by w 2007 całkowicie rozwiązać.

Dowódcy batalionu:

  • ZBROIŃSKI Witold ppłk 1974-1978
  • JANECZKO Józef ppłk 1978-1986
  • KOŁODZIŃSKI Józef ppłk 1986-1991
  • KURŁOWSKI Mieczysław ppłk 1991-1996
  • GIERA Stefan ppłk 1996-1997
  • GAŁUCH Zbigniew mjr 1997-do rozf. cz.p.o.

[ Do spisu treści]
 


28 batalion radiotechniczny m. Gryfice (JW 5211)

Odznaka 28 brt

Na bazie 5 brt w 1974 r. powstał 28 brt. SD batalionu znajdowało się w Pruszczu k/ Gryfic jego konstrukcja była odporna na atak atomowy. W połowie lat dziewięćdziesiątych jako pierwszy nawiązał współpracę z jednostkami z zachodniej strony (Dania, Niemcy). W 2002 r. 28 brt Gryfice rozwiązano. Obecnie funkcjonuje 280 krt.

Dowódcy batalionu:

  • ŁAWNICZAK Krzysztof ppłk 1974-1977
  • HINC Henryk ppłk 1977-1987
  • RADZIKOWSKI Andrzej mjr 1987-1988
  • GORZAŁCZYŃSKI Andrzej mjr 1988-1989
  • WYBORSKI Stefan ppłk 1989-1995
  • SIKORA Michał ppłk 1995-2001
  • BACZYŃSKI Grzegorz ppłk 2001-2002

[ Do spisu treści]
 


31 batalion radiotechniczny m. Babki (JW 2748)

Odznaka 31 brt

Batalion sformowano w 1973 r. na bazie 1 brt ze składu 17 prt. W 2000 r. nawiązał współpracę z niemieckim brt w Holzdorf. Po kolejnych zmianach restrukturyzacyjnych w WRt 31 brt został przeniesiony do Wrocławia. W następnych latach nadzorował m.in. powstawanie (na miejscu 170 krt Wiewiórczyn) 170 prdz Wronowice, który pracę bojową rozpoczął w Prima Aprilis 2007 r. W Babkach po 31 brt funkcjonuje Mobilna Jednostka Dowodzenia Operacjami Powietrznymi (JW 3950)

Dowódcy batalionu:

  • GAJOWIECKI Eugeniusz ppłk 1974-1980
  • PEIKERT Bronisław mjr 1980-1984
  • RATAJCZAK Maciej ppłk 1984-1987
  • OLCZYK Henryk mjr 1987-1988
  • HURUK Józef mjr 1988-1992
  • WOŻNIAK Andrzej mjr 1992-1998
  • MELLER Jacek mjr 1998-2003
  • ŚWIDURSKI Stefan ppłk 2003-2004
  • BRZEZICHA Marek ppłk 2004-2007
  • MORDARSKI Janusz ppłk 2007-2010
  • KOWALCZUK Sebastian ppłk 2010-

[ Do spisu treści]
 


32 batalion radiotechniczny m. Szczawno (JW 1638)

Odznaka 32 brt

Batalion sformowano jak 31 brt Babki w 1973 r. na bazie, ale 2 brt ze składu 17 prt. Tradycje jednostki sięgają roku 1956 i 7 krt 18 prt, na bazie którego powstał 18 sbrt, a następnie (1970 r.) w jego miejsce sformowano 17 prt. W 1998 po rozwiązanym batalionie utworzono 32 OWiK.

Dowódcy batalionu:

  • SIKORSKI Zdzisław mjr 1974-1978
  • WŁODARCZYK Edmund ppłk 1978-1981
  • DZIECHCIARZ Józef ppłk 1981-1985
  • WÓJCIK Zygmunt ppłk 1985-1992
  • MAKOWSKI Krzysztof ppłk 1992-1997
  • STĄPOREK Mirosław mjr 1997-1998
  • FIDALI Andrzej mjr 1998- do rozf.

[ Do spisu treści]
 


33 batalion radiotechniczny m. Radzionków (JW 3859)

Odznaka 33 brt

W 1972 r. na bazie 3 brt Ożarowice należącego do 19 prt Chorzów sformowano 33 brt Radzionków. Była to wówczas jednostka wyposażona w najnowocześniejszy sprzęt WRt. W batalionie przeprowadzono w tamtych latach szereg szkoleń i sympozjów w tym także dla Układu Warszawskiego. Batalion obsługiwał PłSD dla 33 brt, 39 plm i 1 DAOPK. Rozformowany w 1999 r. Obecnie jest tu 330 krt.

Dowódcy batalionu:

  • SKRZYSZEWSKI Alojzy ppłk 1972-1974
  • CHMIELEWSKI Ryszard ppłk 1974-1981
  • FRYCZ Stanisław ppłk 1981-1982
  • BONCZEK Wojciech ppłk 1982-1989
  • SŁOTWIŃSKI Stanisław ppłk 1989-1991
  • KACZYŃSKI Andrzej ppłk 1991-1996
  • KĘPA Leszek mjr 1996-1999

[ Do spisu treści]
 


34 batalion radiotechniczny m. Radzionków (JW 3775)

Odznaka 34 brt

Tradycje 34 brt sięgają roku 1960 kiedy to szef Sztabu WOW polecił sformować 3 skrt. W 1973 r. przeniesiona z Białobrzegów k/Nieporętu do Modlina i przeformowana w 34 brt WOW. Był jedną z czterech jednostek radiotechnicznych OPL Wojsk Lądowych. Do WLOP przekazany w 1997 r. i przydzielony 2 BRt Bydgoszcz. W 1999 r. przeformowany i przebazowany do Chojnic w miejsce rozformowanego 22 brt. Po rozwiązaniu 2 BRt (2008 r.) W strukturach 3 BRt Wrocław.

Przed przejściem do WLOP batalionem dowodzili:

  • KRAŚKO Bazyli ppłk 1973-1977;
  • NIEWIADOWSKI Józef mjr 1977-1978;
  • SABAJ Kazimierz mjr 1978-1981;
  • SIUDA Andrzej kpt. 1981-1986;
  • KOWALSKI Janusz mjr 1986-1991;
  • ŚLIWIŃSKI Paweł ppłk 1991-1992;
  • ZAREMBA Narcyz mjr 1992-1995;
  • BANACH Zdzisław kpt. 1995-1997.

dalej:

  • BANACH Zdzisław kpt. 1997-1999
  • SIECZKOSKI Czesław ppłk 1999-2002
  • WARDACKI Grzegorz ppłk 2002-2006
  • WOJCIECHOWSKI Mariusz mjr 2006-2007 p.o.
  • PERZYNA Wojciech ppłk 2007-2009
  • MICHALSKI Tomasz ppłk 2009-nadal

[ Do spisu treści]
 


35 batalion radiotechniczny m. Strachowice (JW 1642)

Odznaka 35 brt

35 brt powstał w 1973 r. z krt w Pietrzykowicach ówczesnego 19 prt. Batalion zasilił struktury 3 BRt Wrocław. W ramach restrukturyzacji w 1997 r. zlikwidowano kilka krt, a rok później batalion rozformowano pozostawiając 35 OWiK, podporządkowując go 7 brt Wiewiórczyn. Obecnie w Pietrzykowicach jest 241 krt podległa 31 brt Strachowice.

Dowódcy batalionu:

  • MARCZAK Kazimierz ppłk 1973-1977
  • SĘDZIAK Bogdan ppłk 1977-1982
  • GRĄDZKI Henryk ppłk 1982-1985
  • KIERYS Aleksander ppłk 1985-1990
  • ŚCIBIOREK Michał ppłk 1990-1991
  • GORAJ Aleksander ppłk 1991-1996
  • SOBIECHOWSKI Marek ppłk 1996-1998

[ Do spisu treści]
 


36 batalion radiotechniczny m. Węgrzce (JW 2828)

Odznaka 36 brt

Choć 36 brt był najmłodszym batalionem WRt bo sformowanym dopiero w 1981 r. Jego korzenie sięgają 1954 r. W tymże roku z Chorzowa do Krakowa-Rakowic przeniesiono 14 po-m, wkrótce przemianowany na 14 prt. Począwszy od 1956 r. z pułku utworzono dwa bataliony (3 brt Sandomierz i 14 brt Kraków). W 1963 r. ten ostatni przeniesiono do Chorzowa i przeformowano w 19 prt. Na bazie tego prt utworzono 33 brt Radzionków, a jedną z krt usytuowano w Brzoskwini. To ją uważa się za zalążek 36 brt, który otrzymał koszary w starym krakowskim forcie. Jedną z ciekawostek jest to, że krt Miłkowa to najwyżej w Polsce usytuowana placówka WRt. W 2003 r. batalion przebazowano na lotnisko Kraków-Balice i jeszcze w tym roku rozformowany. W Brzoskwini obecnie funkcjonuje 360 prdz.

Dowódcy batalionu:

  • WŁODARCZYK Edmund ppłk 1981-1984
  • SUBIK Roman ppłk 1984-1992
  • CEGŁA Wojciech ppłk 1992-1997
  • WAŚNIOWSKI Zbigniew ppłk 1997-2003

[ Do spisu treści]
 

 

III. Samodzielne kompanie radiotechniczne
 


11 samodzielna kompania radiotechniczna m. Chruściel (JW 2271)

Odznaka WRt

11 skrt sformowano w 1967 r. jako pododdział 2 prt. Z chwilą powstania 2 BRt kompania znalazła się w jej strukturach. W 1993 r. 11 skrt przydzielono do 21 brt jako 211 krt Chruściel. Po likwidacji 21 brt w ugrupowaniu 8 brt Lipowiec. Obecnie to 211 prdz.

Dowódcy batalionu:

  • DECHNIK Stanisław kpt. 1974-1978
  • ADAMIEC Bazyli kpt. 1978-1982
  • WALKOWIAK Kazimierz kpt. 1982-1984
  • GRYSZKO Krzysztof kpt. 1984-1987
  • KILIŃSKI Piotr kpt. 1987-1993

[ Do spisu treści]
 


42 samodzielna kompania radiotechniczna m. Osielsko (JW 4014)

Odznaka WRt

42 skrt powstała na mocy Rozkazu dowódcy 2 KOPK nr 049 z dn. 21.12.1970 r. Kompania zajmowała się m.in. tworzeniem pozornych posterunków radiolokacyjnych emitujących promieniowanie elektromagnetyczne, manewrowaniem sprzętem i innymi działaniami dezinformacyjnymi przeciwnika. Pododdział rozformowano w 1990 r.

Dowódcy batalionu:

  • KADOW Tadeusz kpt. ???-???
  • PAWLAK Władysław ppłk ???-???
  • SZULWIC Benedykt kpt. ???-???

[ Do spisu treści]
 


L e g e n d a:


“beckbone” - (prdz) posterunek radiolokacyjny dalekiego zasięgu ( tłum. „kręgosłup”)
BDLM - Brandenburska Dywizja Lotnictwa Myśliwskiego
BRt - brygada radiotechniczna
brt - batalion radiotechniczny
czas “W” - czas wojenny
DLM - dywizja lotnictwa myśliwskiego
KOP - Korpus Obrony Powietrznej
KOPK - Korpus Obrony Powietrznej Kraju
krr - kompania rozpoznania radiolokacyjnego
krt - kompania radiotechniczna
mbrt - manewrowy batalion radiotechniczny
PłSD - połączone stanowisko dowodzenia
POW - Pomorski Okręg Wojskowy
OWiK - Ośrodek Wykrywania i Kierowania
MON - Ministerstwo Obrony Narodowej
plm - pułk lotnictwa myśliwskiego
prt - pułk radiotechniczny
sbrt - samodzielny batalion radiotechniczny
SD - stanowisko dowodzenia
skrt - samodzielna kompania radiotechniczna
spa - samodzielny pułk artylerii
stacja r/lok - stacja radiolokacyjna
ŚOW - Śląski Okręg Wojskowy
WOPK - Wojska Obrony Powietrznej Kraju
WRt - Wojska Radiotechniczne
WLiOPL OK - Wojska Lotnicze i Obrony Przeciwlotniczej Obszaru Kraju
WLOP - Wojska Lotnicze i Obrony Powietrznej
WOW - Warszawski Okręg Wojskowy


B i b l i o g r a f i a

  • Gen. bryg. Michał Sikora - “Wojska radiotechniczne Sił Powietrznych” - Przegląd Sił Powietrznych Nr 10/2010 - Warszawa.
  • Jan Ginowicz, Zbigniew Kuśmierek, Bronisław Peikert, Adolf Stachula i Kazimierz Walkowiak - “ 60 lat Wojsk Radiotechnicznych - Zarys historii”, Wydawnictwo Szefostwo Wojsk Radiotechnicznych SP, Warszawa-2011.
  • Mjr Roman Mazur i kpt. Marcin Długosz - “Radary systemu Backbone” - Przegląd Sił Powietrznych Nr 3/2011 - Warszawa.
  • Henryk Czyżyk - “Wojska Radiotechniczne w Wojskach Lotniczych” - Lotnictwo nr 9/2009.
  • Praca zbiorowa - “40 lat 3 KOP 1957-1957”.
  • Praca zbiorowa - “3 Brygada Radiotechniczna 1974-1999”.