9. dywizjon rakietowy Obrony Powietrznej
m. Teresin k. Sochaczewa

( Jednostka Wojskowa 1041 )

Rozkazem Nr 005/Oper. z dnia 28.01.1961 Minister Obrony Narodowej nakazał przyspieszyć przezbrajania jednostek artylerii OPL OK w sprzęt rakietowy o dwa lata, tak aby do końca 1963 r. zakończyć przeszkolenie, przyjęcie sprzętu i organizację obrony obiektów Warszawy, Śląska, Poznania i Gdyni.

Jednym z tych dywizjonów był 9. dywizjon ogniowy OPK m. Teresin k. Sochaczewa [1] - JW 1041.

Pierwszym dowódcą dywizjonu został kpt. Jerzy Olczyk. Pozostałe dywizjony z tej grupy to: 6. do m. Chrcynno, 7. do m. Pustelnik, 8. do m. Lesznowola k. Grójca i 10. dywizjon techniczny m. Struga k. Marek.

Kadra z rozformowanego 86. pa OPL uczestniczy w CSS AiR w kursie szkolenia kadry i żołnierzy służby zasadniczej na SA–75 Dzwina (SA-2 Guideline). Kurs rozpoczyna się 10.05.1962r, kończy w dniu 20.10.1962r.

Miejsce 9. do OPK m. Teresin w ugrupowaniu bojowym 9.DA OPK - rok 1962.
Współrzędne geograficzne SD i SNR: 52°12’7.68”N 20°21’45.20”E.
 

W 1963 roku dywizjon wykonał pierwsze strzelania bojowe do tarczy powietrznej M-6 (rożek) na poligonie w Aszułuku. W strzelaniu brały udział także 6., 7., 8. i 10. dywizjon techniczny. Wszystkie dywizjony uzyskały ocenę dobra.

Do połowy 1964 roku, 6., 7., 8., i 9. dr OP zostały przezbrajane na PZR S–75M Wołchow. Kadra została przeszkolona na nowy zestaw rakietowy w CSS AiR w okresie 6.04 – 30.05.1964 r. W grudniu 1964 roku przekazano PZR SA–75 “Dwina” do dywizjonów 79. spr OP w Poznaniu

W 1967r. na uzbrojenie dywizjonu wprowadzono dodatkowo baterie 37. mm armat przeciwlotniczych i przeciwlotnicze karabiny maszynowe PKM-2. Zapewniały one osłonę przeciwlotniczą przed atakami środków napadu powietrznego z małych i bardzo małych wysokości.

W 1966 roku 6., 7., 8. i 9.,do jako pierwsze w brygadzie strzelały do tarcz powietrznych lecących w aktywnych oraz pasywnych zakłóceniach radioelektronicznych otrzymując oceny bardzo dobre za wyjątkiem 8. do (ocena dobra). Kolejne strzelania bojowe w Aszułuku dywizjon odbył z powodzeniem w latach: 1973, 1978, 1983 (ocena 4,79) i w 1990 (ocena 4,81).

W 1978 i 1982 roku 9. do OPK zdobywa tytuł Mistrzowskiego Dywizjonu WOPK w zawodach użyteczno-bojowych. Dywizjon dowodzony był w tych latach przez ppłk. Wiesława Wysockiego.

W latach 1970 - 1985, PZR S-75M systematycznie był modernizowany. Między innymi, w teleoptyczny kanał naprowadzania rakiet KARAT-2 zmodernizowano zestawy 5., 7. i 9. dr OP.

W 1990 roku odbyło się ostatnie strzelanie polskich dywizjonów rakietowych w Aszułuku. W strzelaniu brały udział: 5. do OPK, 9. do OPK dowodzony przez ppłk Wiesława Wysockiego, 60. do OPK i 61. do OPK. Dywizjony strzelały do tarcz powietrznych ogniem ześrodkowanym po dwie rakiety z każdego dywizjonu. Podobnie jak i w pierwszym strzelaniu w roku 1960, pojawiły się problemy z naprowadzaniem jednej rakiety. W 9. do OPK, już po starcie obu rakiet, jedna z nich przestała reagować na komendy naprowadzania. Natychmiast podjęto decyzję o wystrzeleniu jeszcze jednej rakiety, jak się okazało ostatniej w historii strzelań w Aszułuku. Jej startu dokonał oficer naprowadzania st. chor. sztab. Zygmunt Łukasiewicz.

Ćwiczenie KARAT-2001, 5 czerwca 2001 roku o godzinie 13:21 wystartowała ostatnia rakieta odpalona z PZR S–75M Wołchow na poligonie w Ustce. Zadanie wykonywała, na sprzęcie 25. dr OP 4 GBR OP, obsługa bojowa 9. dr OP dowodzona przez kpt. Roberta Wroniewskiego – dowódcę dywizjonu, startu rakiety dokonał oficer naprowadzania st. chor. sztab. Zygmunt Łukasiewicz. PZR S–75M Wołchow, po 37 latach, zakończył służbę w Siłach Zbrojnych RP.

W ramach restukturyzacji Sił Zbrojnych RP, w 2001 roku 9. dywizjon rakietowy OP został rozformowany.

Dowódcy dywizjonu:

– kpt. Jerzy Olczyk	od 1962 do ????;
– mjr Hieronim Gólcz	od ???? do ????;
– mjr Jerzy Merecz	od ???? do ????;
– ppłk Wiesław Wysocki	od ???? do ????;
– ppłk Leszek Citko	od ???? do ????;
– mjr Krzysztof Sośniak	od ???? do ????;
– kpt. Mirosław Grzybowski	od ???? do ????;
– kpt. Robert Wroniewski	od ???? do 2001.

[ Do spisu treści ]

Obiekty 9. dywizjonu rakietowego OP w obiektywie Przemysława Boguszewskiego, publicysty, varsavianisty. Zajmuje się historią Warszawy i Mazowsza oraz budownictwa wojskowego w okresie XVIII-XXI w. Autor wielu opracowań oraz artykułów naukowych, popularno-naukowych i prasowych poświęconych głównie powyższej tematyce:^[2]

Budynki koszarowy i sztabowy w byłym 9. dr OP m. Teresin - 2011 rok.

 

Zabudowania parku samochodowego w byłym 9. dr OP m. Teresin - 2011 rok.

 

Magazyn rakiet w byłym 9. dr OP m. Teresin - 2011 rok.

 

Autorem kolejnych zdjęć jest płk rez. Piotr Kowaluk, absolwent WAT (1983 r.), ostatnie stanowisko służbowe - szef Oddziału Systemów Dowodzenia, Łączności i Rozpoznania DPZ MON. W rezerwie od dnia1 kwietnia 2011 roku.

Zdjęcia zostały wykonane 31 marca 2014 r.

Tu kończy się teren zabudowany miejscowości Teresin (widok w kierunku zachodnim). Widok na “betonkę” prowadzącą do byłego 9 dywizjonu rakietowego. Po prawej stronie - teren stacji transformatorowej oraz hal magazynowych, po lewej las.

 

Teren dawnej strefy “A” został sprzedany kilka lat temu przez Agencję Mienia Wojskowego. Czas od czasu odbywają się tu spotkania grup painball’owych, które wykorzystują do “zabawy w wojnę” ten teren. Autor zdjęc, nie mając zgody właściciela tego terenu (byłej strefy “A”) oczywiście tu nie wchodził.

 

Widok na pozostałości po ogrodzeniu, zdewastowany budynek koszarowy (na pierwszym planie), a w głębi budynek sztabu i maszt antenowy.

 

Wnętrze magazynu rakiet (magazyn nr 7).

 

Widok na schron stanowiska dowodzenia (SD) i stacji naprowadzania rakiet (SNR). Boksy na kabiny SNR zostały zamurowane i przysypane ziemią.

 

Stanowisko przeciwlotniczego karabinu maszynowego (PKM-2).

 

U W A G A: Pełny zbiór 76 zdjęć wykonanych przez płk. rez. Piotra Kowaluka 31.03.2014 r., można zobaczyć w “Galerii Foto WRiA.PL” w albumie p.t. “Obiekty byłego 9. dr OP m. Teresin”

[ Do spisu treści ]

Kolejne zdjęcia wykonane zostały, 30.08.2014 r., przez ppłk. Marcina Szafrańca, rakietowca przeciwlotnika z 3. Warszawskiej Brygady Rakietowej Obrony Powietrznej. Służył w 9. dr OP w Teresinie, w 62. dr OP w Borzęcinie oraz w 60. dr OP w Olszewnicy. Obecnie służy jako starszy specjalista ds. OPL w Dowództwie Operacyjnym RSZ w Szefostwie Obrony Powietrznej.

Widok na budynek koszarowy od wejścia na dyżurkę oficera dyżurnego.

 

Wejście do budynku koszarowego.

 

Dekoracje na ścianach.

 

Dekoracje na ścianach - odznaka WOPK.

 

Dekoracje na ścianach - odznaka WLiOP i 3. WBR OP.

 

Izba żołnierska.

 

Budynek sztabu.

 

Wejście do sztabu dywizjonu.

 

Dyżurka oficera dyżurnego dywizjonu.

 

Kancelaria tajna dywizjonu.

 

Kancelaria dowódcy dywizjonu.

 

Kancelaria szefa sztabu dywizjonu.

 

Stołówka żołnierska dywizjonu.

 

[ Do spisu treści ]

Bibliografia:

• [1] Herb gminy Teresin - Wikimedia Commons - Bastianow, stan na dzień 01.03.2012 r.;
• [2] Przemysław Boguszewski – “Kompleksy jednostek OPL Warszawy na obszarze powiatu wołomińskiego.” WRiA.PL - 2011 r. – stan na dzień 05.03.2012r.